| Birinci Kısım | |||
| Önsöz | VII | ||
| Giriş | 1 | ||
| A. | Dünya'da İmaj üzerine Yapılan Çalışmalar | 4 | |
| B. | Izlenen Yöntem | 9 | |
| 1. Bölüm: Osmanlıcı Yaklaşım | 9 | ||
| (Şemsettin Sami, Ahmet Mithat, Samipaşazade Sezai, Halit Ziya Uşaklıgil, Recaizade Mahmut, Savfet Nezihi, Mehmet Rauf, Ahmet Rasim, Ebubekir Hazım Tepeyran) | 18 | ||
| Değerlendirme | 28 | ||
| 2. Bölüm: Osmanlıcılıktan Ulusçuluğa | 36 | ||
| (Hüseyin Rahmi Gürpınar, Ömer Seyfettin, Nabizade Nazım) | 36 | ||
| Değerlendirme | 45 | ||
| 3. Bölüm: Ulusçu Yaklaşım | 50 | ||
| A. | Cumhuriyetçi Ulusçu Romanlar | 52 | |
| (Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Aka Gündüz, Mithat Cemal Kuntay, Sadri Ertem, Samim Kocagöz, Atilla İlhan) | 52 | ||
| B. | Irkçı / Dinsel Eğilimli Romanlar | 67 | |
| (Nihal Atsız, Tarık Buğra) | 67 | ||
| C. | Popüler Ulusçu Romanlar | 76 | |
| (Ercüment Ekrem Talu, Turhan Tan, Abdullah Ziya Kozanoğlu, Feridun Fazıl Tülbentçi) | 76 | ||
| Değerlendirme | 80 | ||
| 4. Bölüm: İslamcı Yaklaşım | 92 | ||
| A. | Osmanlı Dönemde İslamcı Yaklaşım | 94 | |
| (Namık Kemal, Mehmet Murat, Filibeli Ahmet Hilmi Şehbenderzade) | 94 | ||
| B. | Tek Partili Dönemde İslamcı Yaklşaım | 97 | |
| (Peyami Safa, Ahmet Hamdi Tanpınar, Samiha Ayverdi, Necip Fazıl Kısakürek, Münevver Ayaşlı) | 97 | ||
| C. | Çok Partili Dönemde Islamci Yaklasim | 110 | |
| (İsmail Hekimoğlu, Afet Ilgaz, Raif Cilasun, Ahmet Günbay Yıldız, Sadettin Kaplan, Hasan Canat, Yavuz Bahadıroğlu, Mustafa Miyasoğlu, Ali E. Kavaklı, Şerif Benekçi, Emine Şenlikoğlu, Hurşit İlbeyi) | 110 | ||
| Değerlendirme | 118 | ||
| 5. Bölüm: Anadolucular | 125 | ||
| (Halikarnas Balıkçısı, Kemal Tahir, Hassan İzzettin Dinamo, Fikret Otyam, Yılmaz Karakoyunlu) | 125 | ||
| Değerlendirme | 145 | ||
| 6. Bölüm: Sınıfsal Yaklaşım | 153 | ||
| (Nazım Hikmet, Sabahattin Ali, Orhan Kemal, Suat Derviş, Reşat Enis, Rıfat Ilgaz, Vedat Türkali, Mehmet Kemal, Fakir Baykurt, Füruzan, Pınar Kür, Leyla Erbil) | 153 | ||
| Değerlendirme | 168 | ||
| 7. Bölüm: İnsancıl Yaklaşım | 172 | ||
| (Reşat Nuri Güntekin, Sait Faik Abasıyanık, Refik Halit Karay, Haldun Taner, Necati Cumalı, Salim Şengil, Oktay Akbal, Tarık Dursun K, Nezihe Meriç, Bilge Karasu, Adalet Ağaoğlu, Çetin Altan, Aziz Nesin, Ahmet Altan, Oğuz Atay, Oya Baydar, Ayla Kutlu, Nazlı Eray, Duygu Asena, Nedim Gürsel, Nejat Gülen, Turgut Özakman, Ahmet Yorulmaz, Alev Alatlı, Orhan Pamuk, Mehmet Eroğlu, Feride Çiçekoğlu, Demir Özlü, Sevgi Soysal) | 172 | ||
| Değerlendirme | 208 | ||
| 8. Bölüm: Azınlıkların Edebiyat Yapıtları | 213 | ||
| (Evangelinos Misailidis, Zaven Biberyan, Mıgırdiç Margosyan, Mario Levi, Kriton Dinçmen) | 213 | ||
| Değerlendirme | 221 | ||
| 9. Bölüm: Sınıflandırılamayan Metinler | 223 | ||
| Köy Romanı | 224 | ||
| (Mahmut Makal, Talip Apaydın, Yımaz Güney, Faik Baysal, Yaşar Kemal) | 224 | ||
| Popüler, İnsancıl vb. Metinler | 234 | ||
| (Muazzez Tahsin Berkand, Kerime Nadir Azrak, Mebrure Sami koray, Peride Celal - Abdullah Şinasi Hisar - Melih Cevdet Anday, Muzaffer Buyrukçu, Yusuf Atılgan, Ferit Edgü, Vus'at O. Bener, Tahsin Yücel, Demirtaş Ceyhun, Selim İleri, Mahmut Yesari, Nahit Sırrı Örik, Mahmut Şevket Esendal, Falih Rıfkı Atay) | 234 | ||
| 10. Bölüm: Çelişkiler, Suskunluklar | 238 | ||
| Değerlendirme | 256 | ||
| 11. Bölüm: Genel Değerlendirme | 261 | ||
| A. Sayısal Bulgular | 261 | ||
| B. Genel Sonuçlar (Özet) | 265 | ||
| C. Genel Sınıflandırmalar (Benzerlikler / Farklar) | 268 | ||
| D. Siyasal Proje Olarak İmajlar | 274 | ||
| E. Kimlik Arayışında İmajlar | 277 | ||
| Ikinci Kisim | |||
| 12. Bölüm: Yunan Edebiyatında Türk İmajı | 279 | ||
| Yunan Ulusunun Doğuşu | 280 | ||
| Ilk Dönem: 1834-1866 | 286 | ||
| Ikinci Dönem: 1866-1922 | 294 | ||
| 1930 Kuşağı | 304 | ||
| Son Dönem | 317 | ||
| Değerlendirme | 330 | ||
| Ekler | 352 | ||
| Ek - 1: İncelenen Türkçe Kitaplar | 352 | ||
| Ek - 2: İncelenen Yunanca Kitaplar | 364 | ||
| Kaynakça | 368 | ||
| - Türkçe | 368 | ||
| - İngilizce, Fransızca, Yunanca | 372 | ||
| Dizin | 376 | ||
Dehşete düştüm o yüzü görünce
Mehtap aydınlatınca.
O bendim, kendim,
"Der doppelgänger"
Franz Schubert
Bu çalışma "Türk Edebiyatında Yunanlı'nın İmajı - Karşılaştırmalı bir yöntemle ulusçuluk ve kimlik sorunları" başlığı altında Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitütsü'ne (Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi / Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalına) sunulan ve haziran 1998 savunulan bir doktora tezi olarak hazırlanmıştır.
Bu çalışmanın gerçekleşmesi için bana çeşitli biçimlerde bana yardımda bulunmuş olan dostlara candan teşekkürü borç bilirim.
Rıdvan Akar, Bedriye Aksakal, Feridun Andaç, Fahri Aral, Halil Aydın Taşbaş, Büşra Ersanlı, Cengiz Bektaş, Hülya Demir, Damla Demirözü, Kudret Emiroğlu, Doğan Ertuğrul, Melek Fırat, Rasih Nuri İleri, Frango Karaoğlan, Semin Tekgil, Melek Ulugay bana kütüphanelerini açtılar, kitaplarını okuma olanağını sağladılar, kitap sağladılar.
Damla Emirözü, Doğan Ertuğrul, Iro Viçoroğlu son metni okuyup yanlışlarımı işaret ettiler, değerli önerilerde bulundular. Özellikle Büşra Ersanlı'nın önerileri bu çalışmanın bütünlüğünde, anlaşılır olabilmesinde büyük katkı sağlamıştır.
Her yazdığımı okuyup benimle tartışan, düzelten ve tamamlayan Evi'ye her açıdan büyük bir borcum var.
Doktora yapmamı öneren, bu yaşta böyle bir şeyin yapılabileceğine beni inandıran eski aile dostu ve tez danışmanı Prof. Dr. Sina Akşin'e de ayrıca teşekkür ederim.
Nihayet tez savunması sırasında değerli önerileriyle kimi eksikliklerin tamamlanmasını sağlayan Sayın Prof. Dr. Taner Timur ve Prof. Dr. Uygur Kocabaşoğlu'na da teşekkür ederim.
Yayın için düzenlenmiş olan bu metin bütün öneriler göz önüne alındıktan sonra hazırlanmıştır. bunca yardımdan sonra hala bu çalışmada rastlanacak bütün eksikliklerden, kuşkusuz yalnız, ildiğini okuyan ve yazan "kendim" sorumluyum.
Zaman sınırlılığı yüzünden bu çalışmaya dahil edilmemiş ya da edilmişse yapıtlarının ancak küçük bir bölümü ele alınmış olan hayatta bulunan ya da aramızdan ayrılmış olan değerli yazarlardan da özür dilerim. Yapıtların seçimi, deneyimli bir okuyucunun kolaylıkla anlayacağı ve tez içinde anlattığı gibi, yalnızca edebi değer katkısına göre yapılmamıştır. Seçimlerde, duygusal kasıt ise kesinlikle yoktur.
Bu çalışmayı yayınlamayı öneren, üstlenen ve bu yolda hiçbir çabadan kaçmayan Sabancı Üniversitesi'ne dostlarım üyelerine de candan teşekkür ederim.
H. Millas
Atina - İstanbul
1999
"Öteki" kavramı sosyal bilimlerde yeni bir kavram sayılır. Komşuluk ise, çok eskidir... En yakın komşular çevrelerindeki sorunlarla en yakın temasa sahiptirlerve farkında olmadan birbirlerine ayna tutarlar. Bu durumu en veciz bir biçimde anlatan "tencere dibin kara" deyimini ilk kitabına ad olarak seçen ve iki ülke ilişkilerini ele alan bu kitap ile tanınan Herkül Millas, Türk Romanı ve "Öteki": Ulusal Kimlikte Yunan İmajı adlı tez çalışmasında Türk edebiyatının çesitli safhalarinda Yunan/Rum kimligine biçilen kaftani etüd ediyor. 450'ye yakin edebi eseri inceleyerek hazirlanan bu tez çesitli siyasi/sosyal huzursuzluklara atmosfer yaratan edebi iletisim agini gözler önüne seriyor.
"Öteki" ve "imaj" kavramlarını siyaset sosyolojisi ve edebiyat sosyolojisi disiplinleri ışığında sorgulayan ve son bölümde Yunan edebiyatındaki Türk imajı ile bu etkileşimi bir de "öteki kıyı"dan inceleyen eser, ülkemizde türünün bir ilkidir. Türk Romanı ve "Öteki", Ulusal Kimlikte Yunan İmajı adlı bu eser sosyal bilim araştırmalarında bilgi, veri, kanıt ile empati kavramını/duygusunu birbirlerine yaklaştırması açısından özgündür. Türkiye'deki sosyal bilimciler, edebiyat tarihçileri ve strateji uzmanlarına bazı kapılar da açmaktadır.
Büşra Ersanlı, Marmara Üniversitesi